Iz ugla | Milan Ribar
Milan Ribar. Ime i prezime čovjeka, koji je, do tada jedan relativno mali klub, uzdigao na “fudbalski Olimp“. U sezoni 1971./1972., Željezničar je, pod njegovim vodstvom, nadmoćno, ispred Crvene Zvezde, sa 51 bodom, osvojio po prvi put u svojoj historiji šampionsku titulu u prvenstvu Jugoslavije. Sedam igrača iz ove šampionske generacije su njegovi pioniri i juniori, koje je početkom šezdesetih godina, prihvatio kao golobrade dječake, učeći ih prve fudbalske korake.
No, njegova životna i sportska priča počinje 1930. godine kada se rodio u Sarajevu. Odrastao je, na tada “slobodnim” livadama Novog Sarajeva i neumorno je igrao fudbal sa svojih vršnjacima. Kao učenik srednje fiskulturne škole, aktivnije se počeo baviti fudbalom, da bi 1950. postao član Željezničara. Igrao je sve do 1960. godine za “Plave” sa Grbavice, nastupajući na 65 prvenstvenih utakmica a postigao je dva gola. U međuvremenu, od 1953. do 1956., nosio je dres banjalučkog Borca. U međusobnim derbijima sa ekipom Sarajeva odigrao je dvije utakmice, obje u sezoni 1958./1959. U svom prvom derbiju, odigranom na Koševu 23. novembra 1958., igrao je desnog halfa u liniji sa Jusufbegovićem i Karaicom a rezultat je bio neriješen (0:0). Željezničar je pobijedio Sarajevo na proljeće 1959. rezultatom 4:1, a on je uz Žigantea i Smajlovića (2) bio strijelac jednog gola. Na stadionu Grbavica se tada okupilo samo 5.000 gledalaca, jer ova utakmica praktično ništa nije značila, pošto je Željo praktično već bio drugoligaš.
Ribar je bio vrlo oštar fudbaler. Publika iz pedesetih godina pamti njegove beskompromisne startove, poslije kojih bi se protivnički napadači valjali po terenu. Sudije su mu često prilazile da ga „ukore“, a uslijedio bi njegov originalni duboki naklon i pokorno saginanje glave u ime izvinjenja, što mu je vrlo često „palilo“ kod djelilaca pravde. Oštra i beskompromisna „muška“ igra bila je njegovo poimanje fudbala, koje je kasnije prenosio kao trener na svoje učenike. Nije bio pristalica polaganog građenja akcija od noge do noge sa suptilnim igračima tehničarima, mada je u svom podmlatku i takve odgajao (Fikret Mujkić, Edin Sprečo, Boško Janković…). Brzina, jednostavnost, brzo oslobađanje lopte i osvajanje prostora visokim loptama i nabacivanjima kako bi se što prije došlo do protivničkog gola. To je bio fudbal Milana Ribara.
Može se reći da je on na ovim prostorima sa svojom šampionskom generacijom Željezničara iz 1972. godine bio začetnik takozvanog „totalnog“ fudbala, koji će kasnije prihvatiti evropski klubovi sa najizrazitijim predstavnikom, holandskim Ajaxom. Formula je jasna. Svi igraju sve. Maksimalno pokrivanje terena sa mnogo trčanja, gdje je bek Bećirspahić faktički igrao lijevo krilo, nominalno krilo Deraković bio je neumorna radilica na svakom dijelu terena, Katalinski centarfor, iako je nosio dres sa brojem pet…
Mada su mu neki prigovarali na netaktičnosti i nepedagoškom pristupu u radu sa fudbalerima, znatan broj je i onih, koji su odobravali njegovu čeličnu disciplinu i tvrdi kurs na relaciji trener-igrač. Ne odobravajući povremene gafove, koje je imao sa pojedincima, može se zaključiti da je pored nesporne stručnosti koju je imao i njegovo insistiranje na disciplini i sportskom životu igrača doprinijelo da Željezničar 1972. godine ostvari fantastičan rezultat, do tada najveći u historiji kluba. Bio je pristalica karantina uoči važnih utakmica, imao je „svoje“ ljude koji su kontrolisali ponašanje igrača u privatnom životu (odlazak na spavanje do 22 sata, noćni život, alkohol…). Također, imao je pravovremene informacije o svakom igraču ponaosob. Nije se libio novčano kazniti i odstraniti igrače iz tima, ma ko je bio u pitanju. Stavljao je na „led“ i takve vedete kao što su Sprečo i braća Mujkić, koji su, u jednom trenutku otkazali poslušnost, otvoreno se pobunivši protiv svog učitelja, koji ih je vodio od pionirskih dana. Čak mu je i jedan Ivica Osim znao biti na klupi za rezerve, kada se u dosljednosti sprovođenja njegove koncepcije igre, “Štraus” nije uklapao u taktičku zamisao.
Sve u svemu, tvrdoglav i uporan u sprovođenju svojih uvjerenja u fudbalu, imao je i rezultate. Priznanja za rad u Željezničaru kandidiraju ga i za trenera najbolje selekcije Jugoslavije u sezoni 1975./1976. Prije toga, od 1969. do 1971. godine, bio je trener mlade reprezentacije i član selektorske komisije tadašnje Jugoslavije.
U galeriji zaslužnih fudbalera i trenera Željezničara, Milan Ribar zauzima posebno mjesto. Vrijeme agresije i opsadu Sarajeva proveo je u rodnom gradu, gdje je teško obolio. Umro je u Zagrebu.
Mevludin Branković, 1921.ba